ΑΓΙΑΣΟΣ

Ο Δήμος Αγιάσου έχει πληθυσμό 2.587 κατοίκους και έκταση 79.924 στρέμματα. Το χωριό είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στις ανατολικές παρειές του όρους Όλυμπος (968μ.) και έχει υψόμετρο γύρω στα 500 μ. Δημιουργήθηκε στη θέση όπου έφτιαξε τη σκήτη του ο ιερομόναχος Αγάθων ο Εφέσιος, που ήρθε το 802 μ.Χ. από τα Ιεροσόλυμα φέρνοντας μαζί του το εικόνισμα της Παναγίας «Αγία Σιών», (απ’ όπου πήρε και το όνομα το χωριό) ένα κομμάτι από τον Τίμιο Σταυρό, καθώς και άλλα ιερά κειμήλια. Εκεί το 1170 μ.Χ. χτίστηκε η πρώτη εκκλησία–μοναστήρι, γύρω από την οποία αναπτύχθηκε σταδιακά ο οικισμός.

Σκαρφαλωμένη στην πλαγιά του Ολύμπου, η Αγιάσος, ξεχωρίζει για την οργιαστική της βλάστηση, την αρχιτεκτονική και τις παραδοσιακές της τέχνες. Βασικός πόλος έλξης, είναι το Προσκύνημα της Παναγίας με τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας, η οποία σύμφωνα με την παράδοση είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Η Αγιάσος είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός, και οι εσωτερικοί της δρόμοι είναι όλοι λιθόστρωτοι, ενώ αποτελεί το σημαντικότερο κέντρο χειροτεχνικής παράδοσης του νησιού. Πληθώρα υφαντών, ξυλόγλυπτων και κεραμικών, ενώ  χαρακτηριστικό προϊόν είναι και ο χαλβάς που διατίθεται μόνο στα πανηγύρια,  στολισμένος με χρωματιστά ζαχαρωτά.

Η κωμόπολη φημίζεται επίσης για την μεγάλη παράδοση της στο θέατρο με φορέα το Αναγνωστήριο Αγιάσου «Η Ανάπτυξη», που ιδρύθηκε το 1894 και εδώ και αρκετές δεκαετίες διαθέτει θεατρική αίθουσα, βιβλιοθήκη και λαογραφικό μουσείο. Φημίζεται επίσης για τα λαϊκά της δρώμενα, όπως το καρναβάλι της Aγιάσου, που ξεχωρίζει για την καυστική, έμμετρη σάτιρα και το ντόπιο γλωσσικό του ιδίωμα, ενώ έχει καταξιωθεί ως μοναδικό σε πανελλαδικό επίπεδο.

Ο ορεινός όγκος του Ολύμπου, που υψώνεται δίπλα στο χωριό, έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 ως προστατευόμενη περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Στη βλάστηση της περιοχής περιλαμβάνονται ελαιώνας και πευκώνας, κερασιώνας, ενώ ένας περίπατος στον καστανιώνα της Αγιάσου είναι μια ξεχωριστή εμπειρία. Η Αγιάσος φημίζεται επίσης για τα φρούτα και τους καρπούς που παράγει (μήλα, κεράσια, αχλάδια, καρύδια, κάστανα, μανιτάρια κ.λ.π.). Λίγα χιλιόμετρα έξω από την Αγιάσο, βρίσκεται η καταπράσινη Καρίνη με τις δροσερές πηγές και τα αιωνόβια πλατάνια, όπου εύρισκε συχνά καταφύγιο ο Θεόφιλος. Εκεί σώζονται και τα υπολείμματα μιας τοιχογραφίας του.

Τα τελευταία χρόνια διοργανώνεται η Γιορτή Κάστανου, που αναδεικνύεται σε παλλεσβιακό φθινοπωρινό θεσμό και γνωρίζει μεγάλη επιτυχία. Πρόσφατα καθιερώθηκε και η ανοιξιάτικη Γιορτή Κερασιού. Οι Γιορτές αυτές, είναι μια προσπάθεια αναβίωσης των εκδηλώσεων της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, όσον αφορά στην τοπική αγροτική παραγωγή. Σημαντικό ρόλο στη γαστρονομική ανάδειξη της περιοχής διαδραματίζει και ο Αγροτομεταποιητικός Συνεταιρισμός Γυναικών Αγιάσου, ο οποίος αναδεικνύει τα προϊόντα και προωθεί τις τοπικές παραδοσιακές συνταγές.